Leven met een Handicap

Handicap-menu




Handicap-menu

Items:"Extra's":

Snoezelen

Snoezelen is een vrijetijdsactiviteit, gericht op Mensen met een Handicap. Iedereen kan Snoezelen, maar In De Praktijk gebeurt het vooral door Mensen met een Mentale Beperking, Autisme en/of Dementie. Snoezelen gebeurt in speciaal daartoe aangepaste kamers, de zgn. Snoezelruimtes.
Een beetje Etymologie: "snoezelen" is een samentrekking van "snuffelen" en "doezelen". Het "snuffelen" slaat op het ontdekken; "doezelen" betreft de ontspanning.
Zich ontspannen is niet altijd gemakkelijk voor Personen met een Handicap. Onze Wereld is vol van zintuiglijke prikkels, en voor Mensen met een Handicap kan dit weleens (te) veel worden om te verwerken. Het concept achter Snoezelen zit hem in het feit dat de ontspanning gebeurt in een Snoezelruimte, waar minder prikkels aanwezig zijn dan in de buitenwereld, en de snoezelende Persoon in grote mate zelf beslist welke en hoeveel prikkels hij/zij te verwerken krijgt.

Hoe gaat Snoezelen concreet in zijn werk? Wat is er te vinden in een Snoezelruimte?

Vele instellingen hebben hun eigen Snoezelruimte, en geen twee Snoezelruimtes zijn hetzelfde. Maar vaak worden deze dingen gebruikt:
  • Bubble units. Het is algemeen bekend dat het geluid van borrelend water rustgevend werkt. Een Bubble unit is eigenlijk in wezen niets anders dan een doorzichtige cilinder met water erin, een mechanisme dat belletjes blaast, en een lamp met gekleurd licht om de hele zaak te verlichten. Soms worden er kleine, plastic speeltjes toegevoegd, die op en neer in de waterstroom bewegen.
  • Lichtprojecties op de muren. Een soort langzaam draaiende "diaprojectie" van vloeistoffen. Soms wordt er zelfs een heuse discobal gebruikt, beschenen met een spot, zodat er vele kleine bewegende lichtpuntjes op de muur verschijnen.
  • Muziekinstrumentjes. Snoezelaars ontdekken Geluid en Muziek
  • Waterbed. Rusten op een zacht golvend Waterbed: ontspannend! Dit wordt dikwijls gecombineerd met projecties aan de wanden en rustige muziek.
  • Interactieve beelden. Oftewel een projectie die verandert naargelang hetgeen de snoezelaars doen. Er bestaan hiervoor speciale apparaten die op de vloer projecties maken, en die aanpassen als de snoezelaars erop stappen; ook bekend zijn tafelmodellen die hetzelfde doen, maar dan met handaanrakingen.
  • Spiegels. Je eigen Spiegelbeeld ontdekken is altijd leuk voor Kinderen en/of Mensen met een Handicap.
  • Sommige Snoezelruimtes hebben ook een Ballenbad.
Een kind zit op de vloer, waarop een vloerprojectie met getekende bijen, slakken en vlinders te zien is.

Vloerprojectie (Het Balanske).


Waterbed met Sterrenhemel en Bubble Units ('t Mankement).

Waterbed met Sterrenhemel en Bubble Units ('t Mankement).


Een klein podium wordt verlicht door vier schijnwerpers. Boven het podium hangt een discobal, beschenen door blauw licht, wat blauwe lichtpuntjes reflecteert op de muren.

Podium ('t Mankement).
Ook Mensen met een Handicap staan graag eens op een podium om te zingen of te dansen voor hun Familie of Begeleiders.
Een ballenbad verlicht door speciale belichting.

Ballenbad (Het Balanske). Let op de aangepaste verlichting.

Bestaan er ook openbare Snoezelruimtes?

De meeste Snoezelruimtes maken deel uit van Instellingen en zijn derhalve niet openbaar. Ik heb geen idee van de situatie in Nederland, maar in Vlaanderen zijn er "openbare" Snoezelruimtes in Zellik ('t Mankement - voor iedereen toegankelijk op afspraak) en in Tielt-Winge (Het Balanske - alleen voor Mensen met een Handicap en Gezinnen met Kinderen-met-Handicap). Casa Magnolia brengt de Snoezelruimte letterlijk tot bij de Mensen zelf: zij hebben een Snoezelmobiel (een als Snoezelruimte ingerichte kleine vrachtauto), waardoor ook zwaar zieke kinderen kunnen snoezelen.
De Snoezelmobiel met enkele Vrijwilligers.

De Snoezelmobiel met Vrijwilligers.
Een volwassene zit met een kind in de Snoezelmobiel. Ze kijken naar een projectie van een vlinder op bloemen. Naast hen staan een Bubble Unit en een Spiegel.

De Snoezelmobiel, interieur, met Projectie, Spiegel en Bubble Unit.

Is Snoezelen de ideale ontspanning?

Wondermiddelen bestaan niet, en ook Snoezelen kent zijn critici. Twee veelgehoorde kritieken zijn dat Snoezelen niet bij iederéén werkt, en dat het geen inclusieve activiteit is.
Wat valt er daarover te zeggen? Het eerste punt is ontegensprekelijk waar. Er zijn Mensen die negatief reageren op een Snoezelsessie. Ze hebben er bijvoorbeeld geen deugd van of, in het slechtste geval, worden angstig of boos in de Snoezelruimte.
Het tweede punt is voor tegenspraak vatbaar. Het is een feit dat Mensen zonder Handicap niet meteen geneigd zijn een Snoezelruimte te bezoeken, en dus is Snoezelen zelden "integratiebevorderend". Maar aan de andere kant is het ook niet de bedoeling, dat een Persoon met Handicap hele dagen in de Snoezel doorbrengt, en niets anders doet dan Snoezelen. Ook ik ben voorstander van het betrekken van Personen met Handicap in de "normale" activiteiten, maar redeneren dat je alleen maar correct bent als die Personen alles doen wat Mensen zonder Handicap doen, is verkeerd. Er is niets mis met af en toe een Snoezelsessie. Snoezelen kan overigens ook leuk zijn voor jonge kinderen zonder Handicap.

Links

Terug naar de Topics-site